حوزه پزشکی، یکی از عرصه‌های پر ابتلا و دارای اهمیت است که با پیشرفت سریع دانش پزشکی، پرسش‌های بسیاری را پیش روی فقیهان قرار داده است، به عنوان نمونه مسائلی در زمینه انرژی‌درمانی، جراحی‌های زیبایی و ترمیمی، سقط درمانی، پیوند اعضا، آزمایش‌ها و تحقیقات پزشکی، انواع باروری، گستره وسیع انواع درمان، سلول‌های بنیادی، شیوه‌های آموزش مطرح‌شده‌اند که فقیهان بر اساس نظام فقهی شیعه به آن‌ها پاسخ گفته‌اند.

این عرصه به دلیل ابتلای مردم بدان، همواره مورد توجه فقیهان بوده و آنان کوشیده‌اند که مسائل و پرسش‌های ایجادشده را رصد کرده و با تحلیل اجتهادی ادله اصولی و فقهی، به تبیین شایستة پاسخ‌های مناسب بپردازند، از این روی، هر یک از مراجع تقلید، بر اساس سؤال‌های مقلدان و محققان، اقدام به پاسخ‌گویی پرسش‌های مطرح کرده‌اند.

تجمیع استفتائات فقه پزشکی، از دیدگاه فقیهان بزرگ، می‌تواند برای پژوهشگران این عرصه به طور خاص و برای عموم خوانندگان به طور عام مفید باشد، افزون بر این‌که می‌تواند بخشی از زیرساخت‌های تکامل گرایش میان‌رشته‌ای فقه پزشکی را فراهم آورد.

با توجه به نکات پیش‌گفته، بر اساس طرح جامعی که از سوی ریاست محترم مرکز فقهی ائمه اطهار(عليهم السلام) حضرت آیت‌الله حاج شیخ محمد جواد فاضل لنکرانی دام ظله، مطرح شد، این پروژه در دستور کار گروه فقه پزشکی مرکز فقهی ائمه اطهار(عليهم السلام) قرار گرفت، تا بتواند گامی در راستای تهیه زیرساخت‌های متون درسی و آموزش «فقه پزشکی» بردارد.

بر اساس طرح یاد شده، همت بر آن است تا نظرات و استفتائات مراجع ذیل، بر اساس عناوین مشخص و کاربردی در فقه پزشکی، به ترتیب حروف الفبا تهیه و دسته‌بندی شود تا امکان دسترسی سریع‌تر خوانندگان به آن‌ها فراهم آید.

ـ حضرت امام خمینی‌(ره)؛

ـ حضرت آیت‌الله خوئی‌(ره)

ـ حضرت آیت‌الله گلپایگانی‌(ره)

ـ حضرت آیت‌الله فاضل لنکرانی‌(ره)

ـ حضرت آیت‌الله تبریزی‌(ره)

ـ حضرت آیت‌الله بهجت‌(ره)

ـ مقام معظم رهبری؛

ـ آیت‌الله سیستانی،

ـ آیت‌الله صافی؛

ـ آیت‌الله وحید خراسانی؛

ـ آیت‌الله شبیری زنجانی؛

ـ آیت‌الله مکارم شیرازی؛

ـ آیت‌الله سبحانی.

روشن است منظور از مسائل، پرسش‌هایی است که به گونه‌ای با علم پزشکی، وظایف پزشکان، تکالیف بیماران، و موضوعات نوین این عرصه، ارتباط دارد. بنابراین احکام بیماران و پزشکان مانند جبیره و غسل و کیفیت نماز در این زمره قرار نمی‌گیرد و چنانچه در برخی موارد به آن‌ها نیز اشاره شده، جنبة فقه پزشکی آن موردنظر بوده یا به دلیل ارتباط شدید با مسائل پزشکی، موردتوجه قرار گرفته‌اند.

اکنون که توفیق، رفیق راهم شد تا این مجموعه را تقدیم دانشوران و خوانندگان کنم، سزد که سپاس خویش را به کردگار توانا و دانا، ابراز دارم و یاد آن مرجع فقید حضرت آیت‌الله العظمی فاضل لنکرانی‌(ره)، بنیان‌گذار مرکز فقهی ائمه اطهار(عليهم السلام) را گرامی بدارم و علو درجاتش را در دستان دعا به سوی آسمان بالا برم و از همة همراهان این مسیر طولانی، به ویژه حمایت‌های ریاست مرکز فقهی ائمه اطهار(عليهم السلام) و نیز مدیریت آن مرکز جناب حجةالاسلام و المسلمین فاضل کاشانی و معاون پژوهش جناب حجة‌الاسلام و المسلمین محمدجعفر طبسی و جناب آقای دکتر مقدادی تشکر و قدردانی نمایم. همچنین ضمن تشکر از دفاتر مراجع عظام تقلید، از پیشنهاد‌های آن‌ها جهت تکمیل هرچه بیشتر این مجموعه استقبال می‌کنم.

امید است تلاش صورت گرفته مورد رضایت حضرت احدیت و امام هدایت و مهربانی حضرت ولی‌عصر(عج) قرار گیرد.

محمدعلی قاسمی
زمستان 1395