حجاب در قرآن کریم

مقدمه معاونت پژوهش    5
درآمـد: لزوم بحث از آيات حجاب    17
دورنمايى كلّى از آيات حجاب    21
الف) آيات حجاب در سورة احزاب    22
ب) آيات حجاب در سورة نور    25
بخش اوّل: آيات حجاب در سورة احزاب    27
دورنمايى از آیات سورة احزاب    29
فصل اوّل: آية 53 سوره احزاب    33
نوشتار يكم: شأن نزول آيه    35
شأن نزول آيه از ديدگاه اهل تسنّن    35
شأن نزول آيه از ديدگاه شيعه    40
نوشتار دوم: نكات فقهي و تفسيري آيه    41
نكته‌اوّل: ممنوع بودن درخواست ابتدايي از همسران پیامبر(صلي‌الله‌عليه‌وآله)    41
نكته دوم: موضوعیت یا طریقیت داشتن درخواست از وراء حجاب    41
نكته سوّم: متوجّهان تکلیف    43
نكته چهارم: عدم انحصار درخواست به داشتن حاجت    44
نكته پنجم: بررسی اختصاص آیه به زنان پیامبر(صلي‌الله‌عليه‌وآله)    45
دليل اوّل    47
پاسخ دليل اوّل    48
دليل دوّم    51
پاسخ دليل دوم    53
نكته ششم: قاعدة اشتراك در تكليف دليل عموميّت حكم    55
نقد استدلال به قاعدة اشتراك در تكليف    56
نكته هفتم: حکم تکلیفی زنان پيامبر(صلي‌الله‌عليه‌وآله) در آيه    57
نكته هشتم: بررسی شمارش آیه از آیات حجاب    59
فصل دوم: آية 55 سورة احزاب    63
نوشتار يكم: ارتباط آية 55 با آية 53    66
نوشتار دوم: مقصود از «نسائهنّ»    68
نوشتار سوم: عدم اختصاص حكم آية 53 به مردان    70
نوشتار چهارم: تغيير خطاب در آیة 55    71
نوشتار پنجم: قرينه بودن «لا جُنَاحَ عَلَيْهِنَّ» بر لزومى بودن تكليف    73
فصل سوم: آية 59 سوره احزاب    75
مفهوم اجمالى آيه    77
نوشتار اوّل: رويكردهاى مختلف دربارة آيه    79
1. اثبات اصل وجوب پوشش برای زنان    79
2. تشخيص مقدار و ميزان پوشش    79
3. عدم دلالت آيه بر وجوب پوشش    80
نوشتار دوم: شأن نزول آيه    81
1. شأن نزول ذكر شده در تفسير قمى    81
2. شأن نزول ذكر شده در تفسير الدرّ المنثور    85
3. شأن نزولى ديگر در كتاب‌هاي اهل تسنّن    86
4. نقد شأن نزول مذكور در تفاسير اهل تسنّن    87
نتيجه    88
نوشتار سوم: بررسى و تحليل مفاد آيه    90
بحث اوّل: صدر آيه    90
نكتة يكم: مفهوم «أزواج»    90
نكته دوم: مفهوم «يدنين عليهنّ»    91
پرهیز از تفسیرهای ذوقی    94
نتیجه    96
نکته سوم: حق یا تکلیف بودن حجاب    98
نکتة چهارم: مکلّف نبودن کافران به فروع    102
نکتة پنجم: مفهوم «جلباب»    102
الف) معناي جلباب در كتب لغت    102
ب) جلباب در روايات    110
ج) جلباب در كلام مفسّرين و آثار مربوط به حجاب    112
د) متغیّر بودن مفهوم «جلباب» به حسب زمان    116
ديدگاه برگزيده در معنا و مصداق «جلباب»    117
بحث دوّم: تفسیر و توضیح (ذَلِكَ أَدْنَى أَن يُعْرَفْنَ فَلا يُؤْذَيْنَ)    124
الف) علّت یا حکمت بودن (ذَلِكَ أدْنَى أنْ يُعْرَفْنَ)    126
منشأ ظهور علّت يا حكمت    127
ب) موضوعیت داشتن چادر    131
ج) رنگ جلباب (چادر)    133
بحث سوم: امر به «قُلْ» در آيه    133
نوشتار چهارم: دخالت حاکم اسلامی در حجاب افراد جامعه    134
الف) ادلّة لزوم دخالت حكومت    135
دليل اوّل: آيات قرآن كريم    135
دليل دوم: ادلّة وجوب امر به معروف و نهي از منكر    138
ب) مبنا و چگونگي ورود عملي حكومت    142
ج) پیگیری، آگاه سازی و اجرای حجاب از وظايف حکومت اسلامی    147
بخش دوم: آيات حجاب در سورة نور    149
فصل اوّل: آية 30 سوره نور    151
نوشتار اوّل: معنای واژة «غضّ»    153
الف) معناي غضّ در کتاب‌های لغت    153
1. جمهرة اللغة    153
2. تهذیب اللغة    154
3. صحاح اللغة    154
4. معجم مقاییس اللغة    155
5. لسان العرب    156
6. مصباح المنیر    157
7. مجمع البحرین    157
8. مفردات راغب    158
نتیجة بحث لغوی    159
ب) معنای غضّ در کتاب‌های تفسیر    159
نوشتار دوم: بررسی تفسیری آیه    161
نوشتار سوم: شأن نزول آيه    162
نوشتار چهارم: بررسی فقهی آیه    165
الف) متعلَّق غضّ بصر    165
ب) دیدگاه‌ فقه    167
دیدگاه اوّل: حرمت نظر به نامحرم به طور مطلق    167
اشکالات دیدگاه اوّل    168
دیدگاه دوم: عدم دلالت آیه بر حرمت نظر    169
سخن محقّق خوئي(ره)    169
نقد سخن محقّق خوئي(ره)    173
ج) بررسي روايات رسیده در باب متعلّق حکم    177
1. روايت زبيري از امام صادق(عليه‌السلام)    177
2. روايت نعماني از امام صادق(عليه‌السلام)    180
فصل دوم: آية 31 سوره نور    185
بررسي اجمالی آيه    187
نوشتار اوّل: مصادیق زینت در روايات    190
نوشتار دوم: احتمالات مفسّران دربارة زینت    194
1. بررسی و نقد احتمال دوم (مواضع الزينة)    195
2. بررسي و نقد احتمال سوم (المرأة کلّها زينة)    196
3. نقد آیت الله فاضل لنکرانی(قدس‌سرّه) بر احتمال دوم    202
4. دیدگاه علاّمه طباطبایی(قدس‌سرّه) و نقد آن    205
5. دیدگاه صاحب تفسیر کنز الدقائق    206
6. دیدگاه اهل تسنّن در بارة زینت ظاهر    207
ديدگاه و نظر صحیح در‌بارة زینت    208
نوشتار سوم: معاني «ما ظهر منها»    210
1. ديدگاه اهل تسنّن    212
2. دیدگاه مفسّران شیعه    213
نوشتار چهارم: برداشت‌های فقهي آیه    215
1. دیدگاه محقّق خوئي‌(ره)    215
2. ديدگاه صاحب إسداء الرغاب    222
3. دیدگاه اهل تسنّن    224
4. دیدگاه علاّمه شعرانی(قدس‌سرّه)    228
نقد ديدگاه شعرانی(ره)    230
احتمال دوم در کلام شعرانی(قدس‌سرّه)    232
5. ديدگاه برخی نویسندگان و نقد آن    232
نوشتار پنجم: بررسى روايات    237
روایت اوّل، روايت علي‌بن‌جعفر    237
روایت دوم، صحيحة فضيل    240
دیدگاه فقها دربارة صحیحة فضیل    242
روایت سوم، مرسلة مروك    274
روایت چهارم، روايت جابربن‌عبدالله انصاري    274
6. دیدگاه فاضل نراقی(ره) دربارة وجه و کفّین    277
نوشتار ششم: معنای (وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّ)    290
فهرست آیات    292
فهرست روایات    298
فهرست اعلام    301
فهرست کتاب‌ها    308
فهرست منابع    312