بررسی آخرین و برترین آراء و نظریه‌ها پیرامون ارث زوجه از زمین
-
فهرست مطالب:
تحرير محل نزاع ۵
مقدمه‌ي اول ۶
سؤالات برگرفته از شبهه ابوالعباس حنفي ۸
جواب ۹
مقدمه‌ي دوم ۱۲
تقسيم نظر مشهور بنابر ديدگاه شهيد ثاني(ره) ۱۴
بررسي عبارات فقهاي متقدم(ره) ۱۵
مناقشه نسبت به تلاش مرحوم آيت الله حکيم(ره) ۱۷
صحت يا عدم صحت تفکيک شهيد ثاني(ره) ۱۸
رد تفکيک مرحوم شهيد ثاني(ره) ۱۹
رد نظر ابن ادريس(ره) و منشأ اشتباه ايشان ۲۲
نتيجه؛ تأييد استدلال مرحوم آيت الله حکيم(ره) ۲۵
مقدمه‌ي سوم ۲۷
الف: نزاع عام است. ۲۹
ب: نزاع خاص است ۳۰
نتيجه‌ي اقوال متقدّمين و متأخّرين ۳۱
بررسي اجماع در هر دو نزاع ۳۳
اشکال به کبراي مؤيّد چهارم صاحب جواهر(ره) ۳۹
بررسي دو جواب ۴۲
جواب اول ۴۳
جواب دوم ۴۵
مقدمه ۶۱
بررسي روايات در نزاع اول ۶۸
اشکال بر فتواي مرحوم شيخ حر عاملي(ره) ۶۹
بررسي سند و دلالت ۷۵
الف: جواب شهيد ثاني(ره) ۱۰۷
نظريه‌ي مختار پيرامون اتحاد هفده روايت باب ششم ۱۱۰
نتيجه‌ي اتحاد ۱۱۲
يادآوري دو نکته ۱۱۴
مؤيّد مناقشه بر استدلال صاحب رساله‌ي «ارث الزوجة» ۱۲۰
يادآوري برخي نکات مهم در عناوين روايات عام ۱۳۴
نقض و ابرام بر اشکال محقق بروجردي(ره) ۱۴۰
طبقات رجالي محقق بروجردي(ره) ۱۴۱
بررسي جريان مفهوم لقب توسط برخي از علماء ۱۴۷
فرض دوم: تعداد روايات هشت مورد؛ با فرض وجود اتحاد بين آن‌ها و عدم اضطراب تعابير ۱۵۱
مقدمه‌ي مناقشه ۱۵۸
الف: روايت اول باب هفتم؛ دال بر عدم محروميّت زوجه، از جميع ما ترک زوج ۱۷۷
اشکال بر فتواي مرحوم شيخ حر عاملي(ره) ۱۷۹
بررسي دو توجيه شيخ طوسي(ره) ۱۸۶
دو مناقشه بر توجيه دوم شيخ طوسي(ره) ۱۹۰
مناقشه‌ي اول ۱۹۱
مناقشه‌ي دوم ۱۹۲
الف: درباره‌ي موصول يا حرف «ما» ۲۰۴
ب: درباره‌ي صله يا کلمه‌ي «ترکتم» ۲۰۵
نتيجه‌ي احتمال اول ۲۰۷
بررسي سند و دلالت ۲۱۴
قرينه‌ي دومدال بر روايت بودن مقطوعه ۲۲۰
الف: بررسي اقوال در مبناي اول يا قائلين به فتوا بودن مقطوعه ۲۲۷
پذيرش نظر محقق سبزواري و صاحب جواهر(ره) ۲۲۹
ب: بررسي اقوال در مبناي دوم يا قائلين به روايت بودن مقطوعه ۲۳۰
مناقشه بر قرينه‌ي اول محقق عاملي(ره) ۲۴۳
شواهدي بر رد قرينه‌ي اول محقق عاملي(ره) ۲۴۴
نتيجه‌ي مناقشه‌ي اول ۲۴۵
مناقشه بر قرينه‌ي دوم محقق عاملي(ره) ۲۴۶
مناقشه بر قرينه‌ي اول محقق شعراني(ره) ۲۴۹
مناقشه بر قرينه‌ي دوم محقق شعراني(ره) ۲۵۰
نتيجه‌ي مناقشه‌ي دوم ۲۵۱
مناقشات اربعه بر قرينه سوم محقق شعراني(ره) ۲۵۲
ب: مقطوعه‌ي «ابراهيم هَمْداني» ۲۵۳
ج: مقطوعه‌ي «عمر بن يزيد» ۲۵۴
د: مقطوعه‌ي «عبدالله بن سنان» ۲۵۵
نتيجه‌ي مناقشه‌ي چهارم ۲۵۶
بررسي تناقض متن پنجمين روايت از طائفه اولي با مقطوعه طائفه سوم ۲۶۲
مقدمه‌ي اشکال اول دلالي۲۷۰
نتيجه‌ي اشکال اول دلالي مقطوعه‌ي ابن اذينه ۲۷۲
مناقشه بر جواب سوم مجيب ۲۸۰
مقدمه بررسي مسئله‌ي انقلاب نسبت در علم اصول ۲۹۳
نتيجه‌گيري فقيه معاصر از نکات شش‌گانه ۳۱۹
توضيح خلط ۳۳۸
پنجمين قسمت از اشكال سوم بعضالفقهاء ۳۶۰
مناقشات بر چهارمين اشکال از محقق شعراني(ره) ۳۶۷
نظريه‌ي مختار در نزاع اول و دوم ۳۷۵
نظريه‌ي نهايي در مسئله ۳۷۶ -
مقدمه:
مقدمه‌ي استاد آيت الله محمد جواد فاضل لنکراني دامت برکاته
«الحمد للّه ربّ العالمين و الصّلاة و السّلام علي نبيّنا ابي القاسم محمّد و علي آله الطيبين الطاهرين المعصومين و لعنة الله علي اعدائهم اجمعين من الآن الي قيام يوم الدين».امّا بعد بر اهل فقه و فقاهت و جويندگان احکام واقعي دين -که فقط از طريق اعتصام به کتاب مبين و تبعيّت از اهل بيت طاهرين ميسور است،- پوشيده نيست که حرکت در اين اقيانوس عظيم و وصول به درر احکام، فقط از طريق اجتهاد عميق و صحيح ممکن است و زنده بودن فقه و مجموع دين، در پرتو همين امر است.
وجود اختلاف انظار و فتاوي، نه تنها دليلي بر ضعف و فتور نيست؛ بلکه نشاني بزرگ، از قوّت، استقامت و استواري است؛ و به تعبيري ديگر، اختلاف در استنباط، با وجود مدارک متعدّد و مهم -و خصوصاً در موردي که روايات کثيره و متعدّده که بر يک نسق واحد نيستند و به طوائف متعدّد تقسيم مي شوند،- امري است طبيعي، که حاکي از مشقّت فراوان در تحصيل احکام شرعيّه است.
بحث بسيار مهم «ارث زن از شوهر و محروميّت او در برخي از موارد»، ازجمله مباحثي است که لازم است فقيه، با غور عميق در قرآن و تواني محکم و رصين در جمع روايات، به سراغ آن برود و نتيجه اي صحيح را دريافت نمايد تا از اتهام مخالفت با قرآن که توسط برخي از غير آشنايان به اين کتاب، در اين بحث وارد مي شود، خود را مبرّا سازد.
کتاب بسيار وزين «بررسي آخرين و برترين آراء و نظريه ها درباره ارث زن(زوجه) از زمين» که محصول بحثهاي فقهي اين حقير است و به خامه و قلم تواناي فاضل ارجمند جناب مستطاب حجت الاسلام آقاي حاج شيخ محمّد حسن دانش–دامت تأييداته- آراسته گرديده، مي تواند ابعاد وسيع اجتهادي اين بحث را روشن نمايد؛ ضمن تشکر فراوان از ايشان، آرزو مي کنم خداوند متعال هر چه بيشتر ما را به احکام واقعي خويش آشنا فرمايد. بحق محمد و آله الطاهرين.
محمّد جواد فاضل لنکراني
28/12اسفند/1389 هجري شمسي مطابق با14/ 4 ربيع الثاني/1432ه ق